Deze conferenties, voluit ‘Conferenties van de Partijen’ (COP), zijn essentieel om de drie onderling verbonden crises aan te pakken die de planeet bedreigen: het verlies van biodiversiteit, klimaatverandering en vervuiling. Maar waarom zijn deze COP’s zo belangrijk en hoe zijn ze met elkaar verbonden? Specifieker, waarom staat COP16 over Biodiversiteit centraal in deze wereldwijde uitdaging?

Biodiversiteit, een essentieel evenwicht dat wordt bedreigd

Biodiversiteit, verwijzend naar de genetische diversiteit van levende soorten op aarde en ecosystemen, speelt een centrale rol bij het in stand houden van ecosystemen en de diensten die ze aan de mensheid leveren (drinkwater, voedsel, klimaatmitigatie enzovoort). Toch verdwijnen soorten in een alarmerend tempo, voornamelijk als gevolg van menselijke activiteiten: vernietiging van natuurlijke habitats, vervuiling, overexploitatie van hulpbronnen en dergelijke.

Het wereldwijde kader voor biodiversiteit (GBF – Global Biodiversity Framework), dat werd aangenomen tijdens COP15 in 2022, heeft als doel dit verlies te vertragen en 30% van de land- en zeegebieden tegen 2030 te beschermen. Daarnaast moet het aangetaste ecosystemen herstellen, terwijl meer biodiversiteit wordt geïntegreerd in alle sectoren en hun beleidsmaatregelen (zoals landbouw, industrie en handel).

Drie crises, een gemeenschappelijke uitdaging

Het bijzondere van dit jaar is in de korte tijd tussen de conferenties op de kalender. Naast COP16 over biodiversiteit, zullen er twee andere grote conferenties plaatsvinden met maar enkele weken tussen: COP28 over klimaat en COP16 over desertificatie. Deze drie vergaderingen zijn nauw met elkaar verbonden. Dit is waarom:

• Klimaat en biodiversiteit  

Klimaatverandering, met de stijging van de temperaturen, is een van de grootste bedreigingen voor biodiversiteit. Natuurlijke habitats worden verstoord door extreme weersomstandigheden zoals droogtes, overstromingen of branden. Aan de andere kant helpt het beschermen van biodiversiteit om klimaatverandering te vertragen: bossen, oceanen en wetlands slaan koolstof op, waardoor het broeikaseffect wordt beperkt. De beslissingen die tijdens de COP29 over klimaat worden genomen, zullen dus een directe impact hebben op biodiversiteit.

• Desertificatie en biodiversiteit  

Verwoestijning is bodemaantasting veroorzaakt door droogte en niet-duurzame landbouwpraktijken. Het vermindert het vermogen van de bodem om leven te ondersteunen. Minder vegetatie, minder dieren: het is een vicieuze cirkel. Het herstellen van aangetast land, wat een belangrijke doelstelling is van COP16 over desertificatie, is ook cruciaal voor het beschermen van de biodiversiteit en het bestrijden van klimaatverandering.

• Het Global Biodiversity Framework: Een verbinding tussen alle COP’s  

Het GBF, aangenomen tijdens de COP15 over Biodiversiteit, is een programma dat doelen stelt voor de bescherming van soorten en ecosystemen. Maar dit kader gaat verder: het raakt ook aan klimaat- en verwoestijningskwesties.  Zo helpt het herstel van aangetast land niet alleen om soorten te beschermen, maar ook om koolstof op te slaan en land vruchtbaarder te maken. Deze wereldwijde actiestrategie loopt dan ook als een rode draad tussen de drie COP’s.

2024: Een beslissend jaar

Dit jaar is bepalend, omdat deze drie conferenties binnen enkele maanden van elkaar zullen plaatsvinden. De beslissingen die tijdens elk van deze vergaderingen zullen worden genomen, moeten consistent zijn met elkaar. Bijvoorbeeld, de acties om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen (COP klimaat) moeten ook rekening houden met de doelen voor het herstellen van biodiversiteit (COP biodiversiteit) en het stoppen van woestijnvorming (COP desertificatie). Het is dus cruciaal dat deze COP’s samenwerken, omdat de toekomst van de planeet afhangt van een globale aanpak.

De COP16 over biodiversiteit is een essentiële bijeenkomst, niet alleen om bedreigde soorten te redden, maar ook om de klimaat- en woestijnvormingscrises aan te pakken. Door samen te werken, bieden deze drie internationale conferenties ons een unieke kans om onze planeet te beschermen, voor ons en de toekomstige generaties.