Biodiversiteit is de ongelooflijke verscheidenheid aan leven op Aarde, of het nu gaat om dieren, planten, zwammen of micro-organismen…
De term komt voort uit de samentrekking van de woorden « biologie » en « diversiteit ». In haar breedste betekenis staat biodiversiteit bijna synoniem voor het leven op Aarde.
De biodiversiteit ligt dus rondom ons en wij maken er deel van uit!
Van microscopisch tot immens:
de biodiversiteit op drie niveaus
1De windhond en de chihuahua zijn twee genetische variaties van eenzelfde soort.
2De hond en de kat zijn twee verschillende soorten
3Woestijnen, bossen, oceanen.
De genetische biodiversiteit
is de diversiteit binnen een soort. Bv.: de labrador en de poedel zijn twee genetische variaties van eenzelfde soort.
De windhond en de chihuahua zijn twee genetische variaties van eenzelfde soort.
De soortenbiodiversiteit
maakt een onderscheid tussen de verschillende soorten.
komt overeen met de diversiteit van de verschillende groepen van soorten (dieren-, planten- en microscopische soorten) die onderling in interactie staan en die in relatie staan met hun omgeving.
Woestijnen, bossen, oceanen.
Een onbegrensde verscheidenheid aan soorten
Tosanoides obama, in juni 2016 ontdekt voor de kust van de Hawaïaanse eilanden en kreeg de naam van de 44ste president van de Verenigde Staten van Amerika.
Eriovixia gryffindori, in India ontdekt en de naam is gebaseerd op de beroemde saga Harry Potter.
Drosera magnifica, in 2012 in Brazilië ontdekt en de eerste plantensoort die is geïdentificeerd op basis van beelden die op een sociaal netwerk gepost zijn.
Hyalinobatrachium dianae, in 2009 in Costa Rica ontdekt en wordt gekenmerkt door zijn doorschijnende buik en hals.
De coywolf, hypothetische nieuwe soort die het resultaat is van een natuurlijke kruising tussen drie soorten hondachtigen die in het noorden van de Verenigde Staten vastgesteld zijn.
Geosesarma dennerle, in India in 2016 ontdekt, maar beschreven in 2015, ook bekend als vampierkrab.
Nieuwe ontdekte soorten
De raming van het aantal soorten dat op aarde leeft, is complex. Er bestaan op heden bijna twee miljoen gekende en geïnventariseerde soorten. Die vormen slechts een uiterst klein deeltje van het vermoedelijke totale aantal soorten dat op de planeet leeft. Volgens de meest optimistische ramingen zouden er tot 80 miljoen verschillende soorten zijn. Wel staat vast dat de rijkdom aan soorten drastisch daalt. Wetenschappers zijn het erover eens dat de soorten momenteel veel te snel aan het verdwijnen zijn.
De amurpanter, die leeft in het zuidoosten van Rusland, is met uitsterven bedreigd en er zijn nog slechts een veertigtal wilde specimens.
De Siberische tijger telt slechts nog 250 specimens in vrijheid wegens het intense stropen van deze soort.
De rode wolf, die in 1980 in het wild uitgestorven werd verklaard, kon opnieuw in de natuur in de Verenigde Staten via een voorplantingsprogramma worden geïntroduceerd.
De goudpad uit Costa Rica werd sinds talrijke jaren niet meer geobserveerd, zelfs al is de verdwijning van de goudpad nog niet officieel.
De zeearend uit Madagascar is één van de meest zeldzame vogels in de wereld, er blijven nog slechts ongeveer 360 zeearenden over.
Alle soorten tonijn zijn vandaag de dag met uitsterven bedreigd. De zuidelijke blauwvintonijn zal waarschijnlijk in 2023 verdwenen zijn.
Verdwenen of verdwijnende soorten
De biodiversiteit is niet terug te voeren tot alle soorten die op een bepaalde plaats leven. Het gaat ook en vooral om alle interacties tussen die soorten.
Wat een plezier om bloemen te bewonderen en te ruiken, vogels te horen zingen, dieren te observeren en bomen door de seizoenen heen van kleur te zien veranderen. De biodiversiteit is een constante bron van verwondering en inspiratie. Maar wat doet zij nog voor ons?
De biodiversiteit speelt een belangrijke rol in bijna alle aspecten van ons leven: voeding, gezondheid, economie, transport, bouw, opvoeding, cultuur of vrije tijd.
Dat is wat men de « ecosysteemdiensten » noemt. Men deelt ze doorgaans op in 4 grote categorieën.
Ecosysteemdiensten
Bevoorradingsdiensten
Voedsel
Grondstoffen
Geneesmiddelen
Zoetwater
Culturele en sociale diensten
spirituele verrijking
artistieke creatie
vrije tijd en toerisme
lichamelijke en geestelijke gezondheid
Regulatiediensten
Regulering van de luchtkwaliteit
Klimaatregulering
Waterregulering
Regulering van erosie
Waterzuivering en afvalverwerking
Bestrijding van ziektes en plagen
Bestuiving
Preventie van overstromingen
Ondersteunende diensten
Bodemvorming
Fotosynthese
De cyclus van de voedingsstoffen
Bevoorradingsdiensten
De biodiversiteit levert ons bronnen die onontbeerlijk zijn in ons dagelijks leven zoals voedsel, voedingssupplementen, geneesmiddelen, cosmetische producten, hout, bouwmaterialen, textielvezels, …
80% van de bevolking van de planeet doet regelmatig een beroep op traditionele geneesmiddelen op basis van planten (WHO).
Zonder biodiversiteit geen moderne geneeskunde
Niet enkel de traditionele geneeskunde haalt haar remedies uit de natuur. Meer dan 40 % van de moleculen die de farmaceutische industrie in de handel brengt, bevatten een werkzame stof van biologische oorsprong. Van die 40% is 61% afkomstig van planten, 32% van micro-organismen en 7% van dieren.
We kunnen de gekende penicilline vermelden, het allereerste antibioticum, vervaardigd op basis van een schimmel, Penicillium.
Taxus, die in vele hagen wordt gebruikt, bevat baccatine. Deze stof wordt aangewend voor de behandeling van borst- en eierstokkanker.
Culturele en sociale diensten
De ecosystemen bieden de mens heel wat weldaden. Het gaat hier om de culturele en sociale diensten, waaronder: vrije tijd en toerisme, relaxatie, artistieke creatie, spirituele verrijking, …
De natuur, het beste antidepressivum
Vele onderzoeken van over de hele wereld hebben de positieve impact van de natuur op ons welzijn aangetoond. Zo is er een studie die bevestigt dat het regelmatig observeren van de natuur de productie van een proteïne genaamd cytokine in ons lichaam vermindert. Een te grote hoeveelheid cytokine kan namelijk gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, artritis, de ziekte van Alzheimer en klinische depressie1
1 Jennifer E. Stellar, Neha John-Henderson, Craig L. Anderson, Amie M. Gordon, Galen D. McNeil, Dacher Keltner. Positive Affect and Markers of Inflammation: Discrete Positive Emotions Predict Lower Levels of Inflammatory Cytokines.. Emotion, 2015; DOI: 10.1037/emo0000033
Roodkapje,
de wolf en de zeven geitjes …
Wie kent er geen fabel of sprookje dat zich niet in de natuur afspeelt? In fabels van Aesopus of La Fontaine, Perrault, de gebroeders Grimm of Andersen speelt de natuur zeer vaak een centrale rol.
Regulatiediensten
Regulatiediensten omvatten meer bepaald klimaatregulering, ziektebestrijding, preventie van overstromingen, behoud van de waterkwaliteit en afvalverwerking.
Een hectare bos absorbeert jaarlijks 70 000 kilo fijn stof en toxische elementen.
De essentiële rol van de bij
Bestuiving maakt deel uit van de regulatiediensten. Het is een verschijnsel dat onontbeerlijk is voor de voortplanting van planten. Het maakt het overbrengen van het stuifmeel van het mannelijke element naar het vrouwelijke element van de bloemen mogelijk. Die bestuiving kan uitgevoerd worden door de wind, het water of door dieren. De meest doeltreffende bestuivers zijn de insecten, waaronder voornamelijk wilde bijen en honingbijen. Meer dan 75% van de belangrijkste planten die voor onze voeding gekweekt worden, zijn zowel op kwantitatief als op kwalitatief vlak afhankelijk van de dierlijke bestuiving.
Ondersteunende diensten zijn diegene die nodig zijn voor de productie en het behoud van alle andere diensten die door de ecosystemen aangeleverd worden. Ze omvatten fotosynthese, de productie van zuurstof in de lucht, vorming en stabiliteit van de bodem, de nutriëntencyclus. Ze leveren ook de nodige habitats voor het leven van elke soort.
Diversiteit maakt macht
De genetische diversiteit tussen de soorten, maar ook binnen eenzelfde soort vormt een onontbeerlijke ondersteunende dienst. Het natuurlijke weerstandsvermogen van die soorten en van onze ecosystemen, ofwel hun vermogen om na een grote ontregeling opnieuw normaal te werken, is absoluut noodzakelijk voor het overleven van de mens op aarde.
België neemt deel aan het Protocol van Nagoya, een internationaal verdrag dat tot doel heeft die genetische diversiteit op een billijke manier aan te wenden.
Stille invasie van invasieve uitheemse soorten Roodbuikbuulbuul, nijlgans, amourgrondel, Amerikaans bezemgras, deze namen zeggen je waarschijnlijk helemaal niets … Dit zijn nochtans enkele van de 88 invasieve uitheemse dier- en plantensoorten die door de Europese Unie zijn gereglementeerd. Ondanks hun vrolijke namen vormen ze een aanzienlijke bedreiging voor onze biodiversiteit en de ecosystemen waarin we leven.
De biodiversiteit wordt bedreigd. Dat wist u waarschijnlijk al. Maar wist u dat er om de 2 jaar een biodiversiteits-COP (Conferenties van de Partijen) plaatsvindt? Tijdens zo’n COP onderhandelen ministers en experten samen over biodiversiteitskwesties en -doelstellingen. Vertegenwoordigers van ongeveer 200 landen zullen deze maand twee weken lang in Montreal, Canada, onderhandelen over nieuwe doelstellingen voor 2030 en proberen tot een definitief slotakkoord te komen. Ook België en haar delegatie zullen samen met de andere landen aan tafel zitten. België neemt de bescherming van de biodiversiteit zeer ernstig en heeft een sterke expertise ontwikkeld op internationaal niveau, ook via de Conferenties van de Partijen (COP).
Het is 6.10 u. ‘s morgens. Plots sluipt een intens spinnend geluid in je oor… Ze mag dan wel de schattigste zijn, maar nu is dat “snoezige poesje” in huis gewoon irritant… Liefkozingen, kopjes, paraderen, … alles om haar ultieme doel te bereiken: jou uit je bed krijgen om haar haar ontbijt te geven. Zit haar buikje vol, dan zie je haar niet meer tot de volgende maaltijd! Och, wat is het leven van een kat toch onnoemelijk zwaar!
Waarom zouden we, net als op andere feestdagen, onze vaderdagcadeaus niet een duurzamere draai geven? Het komt zelden voor dat cosmetische producten niet prominent aanwezig zijn in de Top 10 geschenkideeën voor deze feestdag. Hier is een lijst met ideeën voor een duurzame Vaderdag.
De Belgische overheid en de chocoladesector engageren zich om de producenten een eerlijke prijs te betalen en de ontbossing een halt toe te roepen. Zo lang de chocoladeproductie gepaard gaat met ontbossing, onfatsoenlijke lonen en kinderarbeid is ze niet duurzaam. Belgische fabrikanten, middenveld en overheid blijven niet bij de pakken zitten en werken aan duurzame chocolade, die goed is voor de mens en de biodiversiteit!
Gedurende eeuwen streefden vrouwen om de biologische diversiteit op aarde te behouden door hun gebruik van natuurlijke materialen bij het verrichten van bouwactiviteiten, het cultiveren, het kweken, het voeden en het genezen. Of zij nu hun werk of hun leven wijden aan een bepaalde soort of gebied, of aan de natuur in het algemeen, veel vrouwen zetten zich met moed en passie in voor de bescherming van de biodiversiteit en onze planeet. Over de hele wereld worden veel biodiversiteitsinitiatieven door vrouwen opgezet en gaan zij vaak hand in hand met de verdediging van individuele rechten. Op deze Internationale Vrouwendag grijpt BeBiodiversity de gelegenheid aan om een aantal van hen te vieren.
Om je de best mogelijke ervaring te bezorgen op deze website, maken we gebruik van cookies. Door op “Accepteren” te klikken ga je akkoord met het gebruik van alle cookies. Je kan jouw voorkeuren voor toestemming op maat wijzigen.
Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren terwijl u door de website navigeert. De cookies die als noodzakelijk worden gecategoriseerd, worden op uw browser opgeslagen omdat ze essentieel zijn voor de werking van de basisfuncties van de website. We gebruiken ook cookies van derden die ons helpen analyseren en begrijpen hoe u deze website gebruikt. Deze cookies worden alleen met uw toestemming in uw browser opgeslagen. U heeft ook de mogelijkheid om deze cookies uit te schakelen. Maar als u zich voor sommige van deze cookies afmeldt, kan dit invloed hebben op uw surfervaring.