Een dertigtal migrerende diersoorten voortaan beter beschermd
Een van onze collega’s is naar de Filippijnen geweest om België te vertegenwoordigen op de twaalfde conferentie van de Convention on Migratory Species (CMS). Ze heeft bemoedigend nieuws voor ons: meer dan 100 landen hebben er zich toe verbonden 31 wilde diersoorten te beschermen.
Heel wat diersoorten verplaatsen zich cyclisch en vaak over lange afstanden om dan vervolgens terug te keren naar de streek van waaruit ze vertrokken zijn. Sommige soorten zullen maar een paar honderden kilometers afleggen, terwijl andere elk jaar bijna een reis om de wereld maken. Meestal migreren dieren om zich voort te planten in een gunstigere omgeving waar er meer voedsel is. Dankzij de migratie kan ook de natuurlijke selectie haar werk doen. Tijdens de reis zal een aantal dieren gevangen worden door roofdieren en zwakke dieren zullen vaak niet op hun bestemming aankomen. De sterkste dieren zullen de reis voltooien, zullen paren om sterkere nakomelingen voort te brengen en zullen zo de afstamming van de soort verbeteren.
Wanneer we het hebben over migratie, denken we vaak aan vogels, zoals bepaalde wilde ganzen. Maar het zijn niet enkel vogels die zich verplaatsen: ook vissen, insecten en zoogdieren migreren. Van de 1 750 000 getelde diersoorten worden 8000 à 10 000 soorten als migrerende soorten beschouwd. Opvallend is dat de soorten die meer in het noorden leven doorgaans het vaakst in het zuiden gaan overwinteren!
Soorten die ons onmisbare diensten leveren
Het behoud van migrerende soorten is niet enkel een zaak van ethiek, het is ook een noodzaak voor de mensheid. Ze spelen een belangrijke rol in de ecosystemen waar ze doorheen trekken en leveren ons vele diensten, bijvoorbeeld op het vlak van welzijn (wist u dat een vleermuis tot 1000 insecten per uur kan eten?), economie (het haaien-ecotoerisme brengt de Malediven jaarlijks 20 miljoen dollar op) of voeding (bestuiving). Spijtig genoeg krijgen de migrerende soorten met heel wat obstakels te maken, waarvan een groot deel te wijten zijn aan menselijke activiteit: lawaai en licht zorgen ervoor dat ze zich niet goed kunnen oriënteren, vervuilde gebieden (een aantal zeedieren raken gewond of sterven na inname van marien zwerfvuil of raken erin verstrikt), afrasteringen en wegen of spoorwegen die hun weg versperren, enz.
De Convention on Migratory Species (CMS), ook Conventie van Bonn genoemd, bestaat sinds 1979 en valt onder de Verenigde Naties. Bepaalde grote staten zoals de Verenigde Staten, China en Canada zijn jammer genoeg geen lid, maar België is lid sinds 1990. Dit jaar hebben de 124 lidstaten beslist om, op basis van wetenschappelijk onderbouwde gegevens, verschillende migrerende soorten op beschermingslijsten te zetten.
Videofilmpje ter presentatie van de CMS: https://www.youtube.com/watch?v=ECWzxox3A3A
Die extra bescherming betreft in het bijzonder haaien, roggen, gieren, maar ook de leeuw, de chimpansee, de giraf en het luipaard. Voor andere soorten, zoals de Afrikaanse olifant en enkele zeezoogdieren werden actieplannen opgesteld.
Gastland de Filippijnen zet zich in het bijzonder in voor de bescherming van de walvishaai en de vioolrog. Het land stelde op de conferentie zijn projecten in samenwerking met de lokale bevolking rond ecologisch duurzaam toerisme met deze soorten voor. Oud-vissers gebruiken hun boten nu om toeristen naar duik- en snorkelsites te brengen; hiermee verdienen ze meer dan met het verkopen van haaien- en roggenvlees of –vinnen.
De lidstaten beslisten om hun samenwerking te vergroten, informatie uit te wisselen en maatregelen – gebaseerd op wetenschappelijke informatie – te nemen over o.a. geluid op zee, marien afval, bijvangst, het effect van klimaatverandering op migrerende soorten en duurzaam toerisme.
Meer info op www.cms.int
