Cruises: leuk, behalve voor de biodiversiteit…

Van waar die bezorgdheid ? Eerst en vooral is er het gigantische brandstofverbruik en de impact daarvan. De pakketboten en cruiseschepen gebruiken namelijk vooral zware fuel, die maar matig is geraffineerd, en die verantwoordelijk is voor emissies die slecht zijn voor zowel de gezondheid als de biodiversiteit. In Europa legt een  Europese Richtlijn de schepen op, een minder vervuilende brandstof te gebruiken wanneer ze nationale zeegebieden naderen. Zodra de nationale zeegebieden verlaten worden schakelen de schepen opnieuw over naar goedkopere fuel die schadelijker is. Volgens een OESO rapport uit 2014 is het maritiem transport ook verantwoordelijk voor  5 à 10 % van de wereldwijde uitstoot van zwaveloxide, een vervuiler die de zuurtegraad van de oceanen verhoogt en die bijdraagt tot de vorming van ‘slechte ozon’ en van fijne en ultrafijne stofdeeltjes.

Verder zijn cruiseschepen echte dorpen, in sommige gevallen zelfs drijvende steden. Zij produceren dus hetzelfde afval en dezelfde afvalwaters, met als bijkomend risico dat die in kwetsbare en reeds bedreigde watermilieus terechtkomen.  Volgens de NGO  Friends of the Earth produceert een schip met  4.300 toeristen dagelijks 1,9 miljoen liter afvalwater, en 19 ton vast afval.

Deze sector is in volle expansie en verlegt de grenzen van zijn toeristisch aanbod. Door het wegsmelten van de ijskappen, dat een gevolg is van de klimaatopwarming, wordt het varen in de Noord- en de Zuidpool toegankelijker en minder riskant. De organisatoren van cruises kunnen nu dus ook ongebruikelijke verblijven in het hoge noorden of op het witte continent aanbieden, aan erg dure voorwaarden.

De polaire ecosystemen zijn echter bijzonder kwetsbaar. Vooral dat van Antarctica met heel specifiek is door de afzondering. Het aantal toeristen is er enorm toegenomen : van ongeveer 38 000 voor het seizoen 2015-2016 naar 51 000 voor het seizoen 2017-2018[1], en deze toename zal zich voortzetten! Gelukkig zijn de cruisers daar wel onderworpen aan veel striktere regels.  Maar die strikte regels beschermen het milieu niet helemaal tegen andere risico’s zoals de introductie van exotische soorten die potentieel invasief zijn en die onopzettelijk door de toeristen worden binnengebracht.

Bij een onderzoek uitgevoerd door het Franse Centre National de Recherche Scientifique[2] (FR) werden de persoonlijke bezittingen geanalyseerd van meer dan 800 personen die op reis waren op de Zuidpool. Er werden meer dan  2.600 graantjes of plantaardige fragmenten uitgehaald, die in staat waren om bij te dragen tot de verspreiding van planten. Nog een voorbeeld: onze huisvlieg reist gemakkelijk met ons mee en zou zich dus dankzij de zachtere temperaturen op het witte continent kunnen vestigen, met gevolgen die alsnog onbekend zijn. Een ander risico houdt verband met de relatieve maritieme toegankelijkheid van Antarctica, waar een heel klein gebied goed is voor 90 % van de reisbezoeken, zodat de effecten daar worden geconcentreerd.

Wat moeten we eraan doen ? Indien de zin in een cruise niet meer te houden is, kies dan voor maatschappijen met de beste milieubalans op basis van vergelijkingen die onder meer zijn opgesteld door de NGO Friends of the Earth.