Ontrafel de link tussen de handel in zeeschildpadden en plasticvervuiling

De gevaren die ze moeten trotseren zijn niet allemaal van natuurlijke aard. De populaties nemen af als gevolg van vervuiling, de verkleining van hun leef- en voortplantingsgebied en stroperij. Om de resterende populaties te beschermen, kregen alle zeeschildpadden wettelijke bescherming via de CITES-wetgeving over bedreigde diersoorten. De handel in eieren, levende dieren en de bijproducten (schubben en schilden) is inmiddels verboden (zie CITES Bijlage I).

Op de zee en op het strand raken volwassen schildpadden verstrikt in plastic zakken, waardoor ze kunnen stikken. De ongeveer honderd eieren die ze in een in het zand gegraven kuil leggen, vallen ten prooi aan de hebzucht van clandestiene handelaars, die extra inkomsten beloven aan de arme families aan de kust. Moeilijk te weerstaan als je maar een paar eieren hoeft te rapen om je dagelijks leven te verbeteren.

Sinds 2001 heeft Fauna & Flora International (FFI) een programma uitgewerkt rond het behoud van schildpadden. Ze hebben patrouilles opgezet met rangers uit de lokale bevolking en hebben broederijen opgestart. Ze werken ook aan de sensibilisering van de lokale bevolking en helpen hen duurzame bronnen van inkomsten te vinden, bv. dankzij het initiatief Weaving for Nature.

Weaving for Nature

Het opzet: (plastiek-)afval omzetten tot een hulpbron die toekomstmogelijkheden biedt en extra inkomsten kan opleveren voor de lokale bevolking. Sinds 2007 verzamelen vrouwen plastic zakken op de stranden om er artisanale, geweven producten van te maken, die aan toeristen worden verkocht. Dat levert elke maand ongeveer 100 US dollar aan extra inkomsten op voor elke handweefster. Dat vertegenwoordigt een aanzienlijk deel van het gezinsinkomen in een regio waar het gemiddelde loon op 200 US dollar per maand geschat wordt. Met die alternatieve bron van inkomsten vallen de motieven om eieren de stropen weg. Dit initiatief heeft ook het sociaal statuut van de vrouwen verbeterd.

Het aantal plastic zakken op de neststranden is gedaald: aangespoelde zakken worden opgeruimd én er worden nu zakken verzameld, die niet meer in de natuur terecht komen bij gebrek aan afvalverwerkingsinstallaties.

De schildpadden zijn nog steeds bedreigd, maar ze kunnen overal ter wereld op de steun van bondgenoten rekenen: in netten of afval verstrikte schildpadden worden gered (Australië), op sommige stranden wordt het uitkomen van de eieren gemonitord en begeleid (Costa Rica, Tunesië), er is educatie en er zijn artistieke projecten rond het schoonmaken van stranden (Ghana), er worden valse eieren met gps ingezet om clandestiene handelaars en kopers op te sporen (Costa Rica) en bij ons worden er land- en waterschildpadden opgehaald en gered (België).

Meer info over het initiatief Weaving for Nature: Turtle-friendly plastic? A crafty solution to pollution, poaching and poverty | Fauna & Flora International (fauna-flora.org).