Biodiversiteit, slachtoffer van fast fashion

Met ongeveer 56 miljoen ton verkochte kledij per jaar wordt onze planeet overspoeld door kleren. Sinds de jaren 2000 is onze kledingconsumptie meer dan verdubbeld, aangevuurd door de fast fashion die ons elke week goedkope, nieuwe collecties aanprijst. En die nieuwe kleren zijn we even snel weer beu of we dragen ze niet meer omdat ze snel versleten zijn. De cijfers spreken voor zich: we dragen onze kleding 36 % minder lang dan vijftien jaar geleden[i]. Een bedroevende vaststelling, zeker als men weet dat de textielsector één van de grootste verbruikers van grondstoffen is en een grote impact op de biodiversiteit heeft.

Vervuiling over de hele productieketen heen

Net als bij de vleesproductie heeft de confectie van een kledingstuk een grote ecologische voetafdruk over de hele productieketen.

Bij ongeveer 25 % van onze kleding wordt katoen gebruikt. De katoenteelt neemt een enorme oppervlakte aan akkerland in. Om de eerder kwetsbare katoenplant te beschermen en sneller te doen groeien worden pesticiden en meststoffen ingezet. De katoenproductie verslindt veel water en zou een vijfde van het oppervlaktewater vervuilen.[i] Synthetische vezels zoals nylon, polyester of acryl zijn goed voor twee derde van de stoffen in onze kleding. In tegenstelling tot katoen zijn dit geen natuurlijke stoffen en worden ze uit een niet-hernieuwbare grondstof vervaardigd: olie. De productie leidt tot een hoge CO2 uitstoot. De CO2-voetafdruk van een blouse in polyester is bijvoorbeeld 2,5 keer zo groot als die van een katoenen blouse. Bovendien geven die kleren honderdduizenden ton fijne deeltjes af bij het wassen of bij afgedankt textiel, die in de oceaan terechtkomen[ii].

Na het aanmaken van het textiel worden verschillende giftige stoffen gebruikt om het textiel soepeler te maken, te verven of te bleken. Sinds 2007 wordt het gebruik van chemische stoffen in Europa strikt geregeld door de Europese wetgeving REACH. In landen die massaal veel goedkope kleding produceren zoals China of India, is het gebruik van chemische stoffen veel minder gereguleerd. In sommige gevallen komen deze stoffen in de natuur terecht en vernielen ze de omliggende ecosystemen. Ze kunnen verschillende gezondheidsproblemen veroorzaken (huidallergieën, brandwonden, ademhalingsmoeilijkheden, …) bij de mensen die de kleren maken maar ook bij diegenen die ze dragen, en zouden ook verantwoordelijk kunnen zijn voor verschillende soorten kanker of verminderde vruchtbaarheid.

De vervuiling is tot slot ook gelinkt aan het transport omdat onze kleding heel wat kilometers afreist. Van het veld tot in de winkel kunnen ze wel tot 65.000 km of anderhalve keer de omtrek van de aarde hebben afgelegd. Productie en transport in de textielsector zou volgens de ramingen van de Ellen MacArthur Foundation[iii] verantwoordelijk zijn voor 10 % van de mondiale uitstoot van broeikasgassen. Dat is meer dan de uitstoot van het transport over zee en in de lucht samen.

Wat met onze gedragen kleding ?

In Europa is de fast fashion of de wegwerpmode goed voor ongeveer 4 miljoen ton afval per jaar. Slechts 20 % van de kleding wordt gerecycleerd. De overige 80 % eindigt op het stort of wordt verbrand. Dat is één vrachtwagen per seconde wereldwijd.

Om aan het dictaat van de vluchtige mode te ontsnappen en ons toch stijlvol te kleden met zo min mogelijk negatieve sociale en ecologische gevolgen, zijn er al vele alternatieven, naar ieders wensen en middelen.