BeBiodiversity logo

MENU
BeBiodiversity Invasieve uitheemse soorten – de bewustmakingscampagne voor reizigers

Invasieve uitheemse soorten – de bewustmakingscampagne voor reizigers

Stille invasie van invasieve uitheemse soorten

 

Roodbuikbuulbuul, nijlgans, amourgrondel, Amerikaans bezemgras, deze namen zeggen je waarschijnlijk helemaal niets … Dit zijn nochtans enkele van de 88 invasieve uitheemse dier- en plantensoorten die door de Europese Unie zijn gereglementeerd. Ondanks hun vrolijke namen vormen ze een aanzienlijke bedreiging voor onze biodiversiteit en de ecosystemen waarin we leven.

Wat zijn invasieve uitheemse soorten (IUS)?

IUS zijn dieren of planten die opzettelijk of per ongeluk buiten hun gebruikelijke habitat zijn geïntroduceerd (bv. Europese dieren in Oceanië, Aziatische planten in Europa…). Deze introducties zijn vaak het gevolg van menselijke activiteiten, zoals de handel in exotische dieren, de landbouw of de sportvisserij. Sommige van die soorten komen hier toevallig terecht via het goederentransport van bijvoorbeeld potplanten of bouwmateriaal.  Ook de klimaatverandering kan hun verspreiding bevorderen, door klimatologische omstandigheden te creëren die gunstiger zijn voor hun overleving en voortplanting.

Waarom worden ze zo gevreesd?

Invasieve uitheemse soorten verstoren de ecosystemen: ze kunnen zich snel verspreiden en passen zich gemakkelijk aan een nieuwe omgeving aan, en dit vaak ten nadele van inheemse soorten. Op die manier kunnen zij de rechtstreekse oorzaak zijn van een afname van de lokale biodiversiteit en het verlies van natuurlijke habitats voor inheemse dieren en planten. Het beheer van IUS is een echte uitdaging: van zodra deze soorten zich in een omgeving hebben gevestigd, is de verspreiding ervan is moeilijk onder controle te krijgen.

Sommige IUS kunnen een risico vormen voor de menselijke gezondheid en/of de gezondheid van de wilde fauna en flora omdat ze drager kunnen zijn van parasieten of ziekten.

De economische gevolgen van deze invasies zijn groot door de kosten die gepaard gaan met het beheer van de soorten en het herstel van de beschadigde ecosystemen.

Gevreesde concurrenten voor onze dieren en planten

De reuzenberenklauw en de platworm zijn twee voorbeelden van IUS die de voorbije jaren in Europa zijn geïntroduceerd. De reuzenberenklauw is als sier- en nectarplant geïntroduceerd, maar komt sinds enkele decennia verwilderd voor in wegbermen, rivieroevers, bosranden en extensief beheerde graslanden.  De plant vormt een zeer dichte begroeiing en verdrijft de inheemse flora. Afgezien van de wildgroei kan deze plant bij aanraking en in combinatie met zonlicht ernstige brandwonden veroorzaken.

De Nieuw-Zeelandse platworm vormt een groot gevaar voor onze tuinen.  Waarom? Omdat hij verschillende nuttige diertjes zoals slakken en regenwormen in natuur- en landbouwgebieden verslindt. Deze diertjes zijn belangrijk voor onze tuinen omdat ze echte “bodemverbeteraars, zijn, die helpen bij het recyclen van organisch materiaal.  Omdat de platworm geen natuurlijke vijanden heeft, kan hij zich ongestoord voortplanten en het evenwicht in de bodem verder schaden.

Beter voorkomen dan genezen

De beste manier om het risico van dergelijke invasies aan te pakken, is door te voorkomen dat invasieve uitheemse soorten zich hier in België vestigen. Preventie houdt in dat de introductie ervan wordt beperkt door het commerciële verkeer, de invoer van en de handel in planten en dieren op alle niveaus te controleren:  internationaal, Europees, nationaal en lokaal.

Maar om de biodiversiteit te beschermen is het belangrijk dat we allemaal samen handelen, elk op ons eigen niveau.

Hier volgen enkele nuttige tips om de invoer of verspreiding van invasieve uitheemse soorten te voorkomen:

  • geef bij het aanleggen van een tuin of buitenruimte de voorkeur aan inheemse soorten of exotische soorten die geen risico vormen;
  • laat nooit een exotisch huisdier vrij in de natuur. Zelfs een kleine schildpad kan enorme schade aanrichten ;
  • respecteer de importregels als je naar het buitenland reist en  laat exotische souvenirs zoals stekjes of zaadjes van exotische planten  in het land van oorsprong

Wat doet de federale overheid?

De in 2014 goedgekeurde Europese verordening om de introductie van IUS te voorkomen en de verspreiding op het grondgebied te beheersen, verplicht de lidstaten om nationale actieplannen inzake onopzettelijke introducties op te stellen.

Op Belgisch niveau is de federale overheid bevoegd inzake natuurbehoud, in het bijzonder voor de in-, uit- en doorvoer van niet-inheemse soorten. Op basis van deze bevoegdheid is de FOD Volksgezondheid verantwoordelijk voor de controles aan de grenzen om de opzettelijke of onopzettelijke introductie van invasieve uitheemse soorten bij privéreizen of in het kader van het commerciële verkeer te voorkomen.

Op het terrein worden deze controles uitgevoerd dankzij de tussenkomst van de douane en het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV), die aan de grenzen in de frontlinie staan. Een trilateraal memorandum van overeenstemming tussen de douane, het FAVV en de FOD Volksgezondheid regelt deze coördinatie sinds 2018.

De campagne “Home Sweet Home” die in april en mei 2023 op de sociale netwerken, in en rond luchthavens en reisagentschappen, te zien zal zijn, is een initiatief van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu,[met de steun van de Belgische douane en de luchthavens van Antwerpen, Charleroi, Luik en Oostende. De campagne wil reizigers informeren en sensibiliseren over de gevaren van de introductie van IUS voor onze gezondheid en die van onze ecosystemen.  Op die manier wil de campagne de risico’s van verdere introductie/verspreiding voorkomen.

Bekijk onze video :

 

 

Meer info over invasieve uitheemse soorten:

www.health.belgium.be

www.iasregulation.be

Meer news

BeBiodiversity De Belgische delegatie op de COP Biodiversiteit

De Belgische delegatie op de COP Biodiversiteit

De biodiversiteit wordt bedreigd. Dat wist u waarschijnlijk al. Maar wist u dat er om de 2 jaar een biodiversiteits-COP (Conferenties van de Partijen) plaatsvindt? Tijdens zo’n COP onderhandelen ministers en experten samen over biodiversiteitskwesties en -doelstellingen. Vertegenwoordigers van ongeveer 200 landen zullen deze maand twee weken lang in Montreal, Canada, onderhandelen over nieuwe doelstellingen voor 2030 en proberen tot een definitief slotakkoord te komen. Ook België en haar delegatie zullen samen met de andere landen aan tafel zitten. België neemt de bescherming van de biodiversiteit zeer ernstig en heeft een sterke expertise ontwikkeld op internationaal niveau, ook via de Conferenties van de Partijen (COP).

Lees meer
BeBiodiversity Zijn onze huisdieren een gevaar voor de biodiversiteit?

Zijn onze huisdieren een gevaar voor de biodiversiteit?

Het is 6.10 u. ‘s morgens. Plots sluipt een intens spinnend geluid in je oor… Ze mag dan wel de schattigste zijn, maar nu is dat “snoezige poesje” in huis gewoon irritant… Liefkozingen, kopjes, paraderen, … alles om haar ultieme doel te bereiken: jou uit je bed krijgen om haar haar ontbijt te geven. Zit haar buikje vol, dan zie je haar niet meer tot de volgende maaltijd! Och, wat is het leven van een kat toch onnoemelijk zwaar!

Lees meer
BeBiodiversity Een duurzamere Vaderdag

Een duurzamere Vaderdag

Waarom zouden we, net als op andere feestdagen, onze vaderdagcadeaus niet een duurzamere draai geven? Het komt zelden voor dat cosmetische producten niet prominent aanwezig zijn in de Top 10 geschenkideeën voor deze feestdag. Hier is een lijst met ideeën voor een duurzame Vaderdag.

Lees meer
BeBiodiversity Belgische chocolade voor een betere wereld

Belgische chocolade voor een betere wereld

De Belgische overheid en de chocoladesector engageren zich om de producenten een eerlijke prijs te betalen en de ontbossing een halt toe te roepen. Zo lang de chocoladeproductie gepaard gaat met ontbossing, onfatsoenlijke lonen en kinderarbeid is ze niet duurzaam. Belgische fabrikanten, middenveld en overheid blijven niet bij de pakken zitten en werken aan duurzame chocolade, die goed is voor de mens en de biodiversiteit!

Lees meer
BeBiodiversity Vrouwen die zich inzetten voor de biodiversiteit door de geschiedenis heen

Vrouwen die zich inzetten voor de biodiversiteit door de geschiedenis heen

Gedurende eeuwen streefden vrouwen om de biologische diversiteit op aarde te behouden door hun gebruik van natuurlijke materialen bij het verrichten van bouwactiviteiten, het cultiveren, het kweken, het voeden en het genezen. Of zij nu hun werk of hun leven wijden aan een bepaalde soort of gebied, of aan de natuur in het algemeen, veel vrouwen zetten zich met moed en passie in voor de bescherming van de biodiversiteit en onze planeet. Over de hele wereld worden veel biodiversiteitsinitiatieven door vrouwen opgezet en gaan zij vaak hand in hand met de verdediging van individuele rechten. Op deze Internationale Vrouwendag grijpt BeBiodiversity de gelegenheid aan om een aantal van hen te vieren.

Lees meer
BeBiodiversity Samen tegen wegwerpplastic!

Samen tegen wegwerpplastic!

Een nieuw koninklijk besluit in België heeft een verbod ingevoerd op de verkoop van verschillende plastic producten voor eenmalig gebruik zoals bestek, borden en rietjes. Dit is een belangrijke stap voorwaarts in de strijd tegen wegwerpplastics en is goed nieuws voor ecosystemen die ernstige schade ondervinden van plastic en microplastics.

Lees meer
Ontdek al onze nieuwsberichten Ontdek al onze nieuwsberichten