Voedingslabels: goed voor de biodiversiteit?

Volgens een recente studie van het Milieuprogramma van de Verenigde Naties[1], is de voedselproductie, onder andere, verantwoordelijk voor:

• 60% van het verlies aan terrestrische biodiversiteit;
• 24% van de broeikasgasemissies;
• 33% van de bodemdegradatie.

In dertig jaar tijd zou bijna 80% van de insecten in Europa verdwenen zijn door de intensievere landbouwpraktijken en door het gebruik van pesticiden, wat de voedselketen in gevaar brengt.

Een alarmerende vaststelling die de omvang aantoont van de inspanningen die geleverd moeten worden om onze voeding duurzaam te maken en verenigbaar met de instandhouding van de soorten en de gezondheid van de ecosystemen. De labels kunnen ons daarbij helpen, maar we moeten ze kunnen herkennen, begrijpen en zeker ook verbeteren.

Eerst en vooral dient er een onderscheid gemaakt te worden tussen twee categorieën labels:

• De officiële labels, zowel nationaal als supranationaal, die opgestart of goedgekeurd werden door overheden en gecontroleerd worden door onafhankelijke instanties.
• De “milieuverklaringen”, dat wil zeggen de labels of claims van privéactoren die niet gecertificeerd zijn door een onafhankelijke instantie.

Sommige daarvan bieden echte ecologische garanties en gaan zelfs verder dan bepaalde officiële labels. Andere, daarentegen, flirten met greenwashing…

Al die labels hebben jammer genoeg iets met elkaar gemeen: de biodiversiteit is onvoldoende geïntegreerd in hun criteria en methodologieën. De meeste labels richten zich op minstens één van de 5 bedreigingen voor de biodiversiteit. Doorgaans gaat het om de vervuiling, want ze beperken of verbieden het gebruik van chemische producten op gewassen. Sommige labels bevatten vereisten om ontbossing tegen te gaan. Er zijn echter erg weinig labels die specifieke maatregelen bevatten om de diversiteit van de aanwezige soorten in stand te houden of de gezondheid van het ecosysteem te beschermen op plaatsen waar aan landbouwproductie wordt gedaan.

Die situatie valt te betreuren, maar vormt ook een uitdaging die de federale overheid wenst aan te gaan. Op donderdag 1 maart werd er samen met het Global Nature Fund, het International Panel of Experts on Sustainable Food Systems (IPES-Food) en de Katholieke Universiteit Leuven een conferentie georganiseerd om te debatteren over voedselvoorziening en de impact ervan op de biodiversiteit. De doelstelling was om de volgende stappen te bepalen om dat thema beter aan bod te laten komen in de labels en in het aankoopbeleid van onze voedingsmiddelenbedrijven.

Voor meer informatie over de garanties die de labels bieden, en om ze met elkaar te vergelijken, kan u terecht op de website www.infolabel.be.

Voor meer informatie over het colloquium kan u hier terecht.