BeBiodiversity logo

MENU
BeBiodiversity Pesticiden: een voorzichtige evolutie

Pesticiden: een voorzichtige evolutie

Nieuwe studies en rapporten bevestigen dagelijks de alarmerende toestand van de biodiversiteit. Deze vaststelling heeft niet langer enkel betrekking op emblematische soorten zoals de poolbeer of de witte neushoorn. Ook de meest gangbare soorten zijn bedreigd… Dit is zo voor de courante vogelsoorten waarvan het aantal exemplaren in Wallonië gedaald is met 50% in 25 jaar! De intensieve landbouw en het gebruik van pesticiden worden beschouwd als de belangrijkste oorzaken van deze achteruitgang in Europa. Ook het gebruik van pesticiden door particulieren is problematisch. Korte samenvatting van de recente evolutie wat deze producten betreft.

Eerst en vooral is het nuttig eraan te herinneren dat de term “pesticiden”, waarvoor industriëlen de term “gewasbeschermingsmiddelen” verkiezen, drie grote categorieën stoffen omvat: herbiciden (ter bestrijding van “onkruid”), insecticiden (tegen insecten) en fungiciden (tegen schimmels). Er bestaan enorm veel producten maar de aandacht ging de laatste tijd vooral uit naar glyfosaat enerzijds en naar neonicotinoïden anderzijds. Hoe komt dat?

Glyfosaat, een gezondheidsdebat

Glyfosaat is de meest verkochte onkruidverdelger ter wereld: 720 000 ton per jaar. In werkelijkheid gaat het om een stof die voorkomt in 750 producten waaronder het veelbesproken Roundup. Studies hebben aangetoond dat glyfosaat alomtegenwoordig is in ons milieu en in ons voedsel, ook in bier bijvoorbeeld. Uit tests blijkt dat ook in urinestalen glyfosaat wordt aangetroffen.

De polemiek escaleerde toen het internationaal agentschap voor kankeronderzoek begin 2015 voorstelde om glyfosaat te classificeren als “waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens”. Naast de gevolgen ervan voor de menselijke gezondheid, wijzen tal van studies ook op de impact van glyfosaat op niet-doelplanten, insecten, vogels of zelfs de aquatische ecosystemen.

In december 2017, na tal van onderhandelingen en ondanks de aanzienlijke polemiek rond glyfosaat, heeft de Europese Unie beslist om de vergunning voor glyfosaat met vijf jaar te verlengen. België stemde tegen, waarbij het betreurde dat de goedkeuring niet vergezeld ging van maatregelen gericht op een overschakeling naar alternatieven, en ging zelfs nog verder. Hoewel glyfosaat nog steeds verkocht mag worden, hebben alle drie de Gewesten het gebruik ervan voor particulieren verboden! Meer recent nog heeft de Brusselse regering aangekondigd de Europese Commissie aan te klagen bij het Europees Hof van Justitie wegens schending van het voorzorgsprincipe. De polemiek is dus nog verre van afgelopen.

BeBiodiversity Pesticiden: een voorzichtige evolutie

Neonicotinoïden, de eerste slachtoffers zijn de bestuivers

Ook neonicotinoïden, “neonics” voor ingewijden, waren onderwerp van gesprek. Al sinds jaren worden deze insecticiden ervan beschuldigd hoge en ernstige risico’s in te houden voor de bijen. Gelet op de beschikbare wetenschappelijke gegevens heeft de Europese Unie in 2012 beslist om het gebruik van drie neonicotinoïde stoffen tijdelijk te verbieden voor de meeste gewassen (zonnebloem, maïs, koolzaad), behalve voor strograangewassen en bieten. Deze beperkingen waren een voorzorgsmaatregel in afwachting van een grondige herevaluatie van de gevolgen ervan en van het nemen van eventuele permanente maatregelen.

Eind februari 2018 heeft het Europees Voedselveiligheidsagentschap zijn conclusies gepubliceerd: de meeste toepassingen van neonicotinoïden vormen een risico voor de bijen. Velen pleiten sindsdien voor een verbod.

Reeds in juli 2016 publiceerde de Hoge Gezondheidsraad een advies over neonicotinoïden en de impact ervan op de biodiversiteit en de gezondheid. De Raad legde daarin de nadruk op het feit dat er dringend nood is aan “verder onderzoek naar de toxiciteit van deze verbindingen en de blootstelling van de mens, alsook naar hun effecten op de ecosysteemdiensten” en pleitte voor “een grotere omschakeling naar Praktijken voor geïntegreerde bestrijding (IPM) met het oog op het beperken van de toepassing van neonicotinoïden en fipronil”.

Wat moeten we hieruit onthouden? Tal van studies wijzen op de toxische effecten van pesticiden op de gezondheid en de biodiversiteit. De bijen zijn de eerste slachtoffers. Denk hieraan voor u pesticiden gaat gebruiken in uw tuin of moestuin of voor uw planten… En vergeet niet dat het gebruik van glyfosaat in België verboden is voor particulieren.

Er bestaan alternatieve oplossingen:

www.zonderisgezonder.be

www.printempssanspesticides.be

 

Meer news

BeBiodiversity Festivals en biodiversiteit

Festivals en biodiversiteit

Festivals zijn een bruisende viering van kunst, cultuur en muziek. Elk jaar komen duizenden muziekfans naar deze evenementen, die een sfeer van opwinding en eenheid creëren. Maar te midden van de feestvreugde is het belangrijk om  stil te staan  bij  de mogelijke impact van deze festivals op het leefmilieu en de biodiversiteit.

Lees meer
BeBiodiversity Invasieve uitheemse soorten – de bewustmakingscampagne voor reizigers

Invasieve uitheemse soorten – de bewustmakingscampagne voor reizigers

Stille invasie van invasieve uitheemse soorten   Roodbuikbuulbuul, nijlgans, amourgrondel, Amerikaans bezemgras, deze namen zeggen je waarschijnlijk helemaal niets … Dit zijn nochtans enkele van de 88 invasieve uitheemse dier- en plantensoorten die door de Europese Unie zijn gereglementeerd. Ondanks hun vrolijke namen vormen ze een aanzienlijke bedreiging voor onze biodiversiteit en de ecosystemen waarin we leven.

Lees meer
BeBiodiversity De Belgische delegatie op de COP Biodiversiteit

De Belgische delegatie op de COP Biodiversiteit

De biodiversiteit wordt bedreigd. Dat wist u waarschijnlijk al. Maar wist u dat er om de 2 jaar een biodiversiteits-COP (Conferenties van de Partijen) plaatsvindt? Tijdens zo’n COP onderhandelen ministers en experten samen over biodiversiteitskwesties en -doelstellingen. Vertegenwoordigers van ongeveer 200 landen zullen deze maand twee weken lang in Montreal, Canada, onderhandelen over nieuwe doelstellingen voor 2030 en proberen tot een definitief slotakkoord te komen. Ook België en haar delegatie zullen samen met de andere landen aan tafel zitten. België neemt de bescherming van de biodiversiteit zeer ernstig en heeft een sterke expertise ontwikkeld op internationaal niveau, ook via de Conferenties van de Partijen (COP).

Lees meer
BeBiodiversity Zijn onze huisdieren een gevaar voor de biodiversiteit?

Zijn onze huisdieren een gevaar voor de biodiversiteit?

Het is 6.10 u. ‘s morgens. Plots sluipt een intens spinnend geluid in je oor… Ze mag dan wel de schattigste zijn, maar nu is dat “snoezige poesje” in huis gewoon irritant… Liefkozingen, kopjes, paraderen, … alles om haar ultieme doel te bereiken: jou uit je bed krijgen om haar haar ontbijt te geven. Zit haar buikje vol, dan zie je haar niet meer tot de volgende maaltijd! Och, wat is het leven van een kat toch onnoemelijk zwaar!

Lees meer
BeBiodiversity Een duurzamere Vaderdag

Een duurzamere Vaderdag

Waarom zouden we, net als op andere feestdagen, onze vaderdagcadeaus niet een duurzamere draai geven? Het komt zelden voor dat cosmetische producten niet prominent aanwezig zijn in de Top 10 geschenkideeën voor deze feestdag. Hier is een lijst met ideeën voor een duurzame Vaderdag.

Lees meer
Ontdek al onze nieuwsberichten Ontdek al onze nieuwsberichten