Kunnen ecotoerisme en duurzame handel de neushoorn redden?
Op 22 september is het Wereld Neushoorn Dag (World Rhino Day). De gelegenheid om de balans op te maken van de verschillende pistes om deze dieren te beschermen.
Er bestaan 5 soorten neushoorns, « the five to keep alive »: 2 in Afrika (waaronder de witte neushoorn die vooral leeft in Zuid-Afrika) en 3 in Azië. De Sumatraanse neushoorn en de Javaanse neushoorn zijn met uitsterven bedreigd. De 3 andere soorten daarentegen hebben hun populatie zien toenemen met meer dan 40 % gedurende de laatste 10 jaar. Dit is het resultaat van zeer strikte instandhoudingsmaatregelen, in combinatie met de sterke toename van het ecotoerisme en de duurzame handel in dieren.
Naast de vermindering van habitats (voornamelijk in Azië), is wildstroperij de grootste bedreiging. In Zuid-Afrika worden elke dag 3 neushoorns gedood door stropers. Het aantal gedode dieren overtreft nagenoeg het aantal geboortes. De nationale parken, de privé reservaten en de fokkerijen blijven niet gespaard en het kost steeds meer geld om de neushoorns te beschermen. Een groot aantal privé reservaten en fokkerijen zijn failliet.
In Azië worden aan het poeder van de hoorn verschillende geneeskrachtige eigenschappen toegedicht (vooral tegen kanker) of wordt het zelfs als afrodisiacum beschouwd. De hoorns worden er dan ook duurder verkocht dan cocaïne: van 50 tot 70.000 euro per kilo. In China en Vietnam, de twee grootste afnemers, leggen lokale beroemdheden op tv uit dat neushoornhoorn, dat bestaat uit keratine, net zoals hoofdhaar en vingernagels, geen specifieke effecten heeft. Maar zullen deze sensibiliseringscampagnes de vraag kunnen doen dalen?
Fokkerijen zijn misschien een andere oplossing. In Zuid-Afrika vangen zij bijna een derde van alle op het grondgebied aanwezige neushoorns op. Oorspronkelijk was het hun bedoeling om dieren te verkopen aan dierentuinen en reservaten. Inmiddels hebben de fokkers een middel gevonden om neushoorns te onthoornen zonder ze te doden, waardoor legale handel mogelijk wordt. Voor die fokkers zou de legalisering van de handel in neushoornhoorn (sinds 1977 verboden door de CITES-conventie inzake handel in bedreigde soorten) de oplossing zijn tegen wildstroperij. Daarom strijden zij voor de opheffing van dit verbod, om zo de illegale handel te kunnen verminderen.
Door nationale parken, privé reservaten, wildreservaten en weeshuizen voor babyneushoorns te bezoeken, kunnen wij onze steun verlenen aan zij die de dieren beschermen. In de race tegen de klok voor de instandhouding van de neushoorns zijn de inkomsten van het ecotoerisme ten zeerste welkom.
