Om de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten (IUS) te voorkomen en te beheersen, hebben de Federale Staat, de Gemeenschappen en Gewesten een samenwerkingsakkoord afgesloten. Dit akkoord regelt de Belgische uitvoering van de EU-verordening over IUS. Het akkoord brengt voor het eerst alle Belgische autoriteiten die bevoegd zijn voor biodiversiteit samen, een belangrijke mijlpaal.

Maar wat is een invasieve uitheemse soort eigenlijk ?

Een invasieve uitheemse soort of ‘invasieve soort’ is een levend organisme dat door de mens buiten zijn normale habitat werd geïntroduceerd, al dan niet met opzet. Dit fenomeen is niet nieuw, maar het werd eind jaren 80 problematisch door de toenemende globalisering en de daarmee samenhangende intensere handel.

Een soort wordt ‘invasief’ genoemd wanneer ze zich aanpast aan haar nieuwe omgeving en daarbij tot aanzienlijke schade leidt op ecologisch (voor biodiversiteit) of economisch vlak en/of voor de gezondheid.

Globale en gecoördineerde aanpak voor een efficiënte bestrijding in België

Een kleine helft van de 36 planten en 30 dieren op de Europese lijst is gevestigd op Belgisch grondgebied (14 planten en 15 dieren). De Belgische autoriteiten zullen de uitbreiding van IUS te bestrijden door een drievoudige actie, een combinatie van preventie, vroege opsporing en snelle uitroeiing. Een gecoördineerde aanpak is het meest efficiënt om de verspreiding van IUS aan te pakken. Alle informatie over IAS in België is beschikbaar op de website “Invasive Alien Species”.

Laten we exotische soorten niet demoniseren! Niet alle geïntroduceerde soorten worden invasief. Maar de lettersierschildpad, de reuzenberenklauw en de Aziatische hoornaar vormen ernstige problemen in België.

Hoewel de lettersierschildpad zich in België niet kan voortplanten, verstoort ze de aquatische ecosystemen en maakt ze het water troebel. Sinds augustus 2018 kan ze niet meer officieel verhandeld worden. Dankzij het akkoord kunnen de verschillende autoriteiten beter toezicht houden op de geleidelijke afbouw van de handelsvoorraden. Bovendien kan men via de samenwerking beter sensibiliseren en communiceren over de risico’s van het weer vrijlaten van de lettersierschildpad in het wild. Zowel de schildpad als de inheemse fauna verliezen, wanneer een schildpad wordt vrijgelaten.

De reuzenberenklauw en de Aziatische hoornaar kwamen al in een eerder artikel aan bod. Het samenwerkingsakkoord is een belangrijke stap voorwaarts in de strijd tegen deze twee IUS. Het faciliteert de ontwikkeling en uitvoering van coherente beheerplannen voor reuzenberenklauw op het niveau van stroomgebieden, zodat de stroomafwaartse verspreiding van de plant wordt beperkt. Wat de Aziatische hoornaar betreft, kunnen Vlaanderen, Wallonië en Brussel nu dankzij het akkoord actief samenwerken voor het toezicht op de soort in heel België en op een snelle manier de beheerders die de nesten neutraliseren informeren.

Nog vragen bij de invasieve soorten? Deze video geeft een goed beeld van het gevaar dat ze kunnen vormen voor inheemse soorten.